Zalecenia dla pacjenta

Aparaty zdejmowane

• O ile lekarz nie zaleci inaczej, użytkowane są w nocy oraz około 2-4 godziny w ciągu dnia (podczas oglądania telewizji, odrabiania lekcji, gry na komputerze).
• Pierwszy tydzień po oddaniu aparatu dziecko można stopniowo przyzwyczajać do jego użytkowania. Zakładać na 15-30 min. w ciągu dnia, po czym robić przerwy. Można nie zakładać aparatu na noc. Po tygodniu zaczynamy użytkować aparat w pełnym wymiarze czasu zaleconym przez lekarza.
• Podczas użytkowania aparatu, zwłaszcza w pierwszym tygodniu po jego oddaniu oraz po każdej wizycie kontrolnej, mogą występować nieznaczne dolegliwości bólowe ze strony całego uzębienia. Zwłaszcza w pierwszych 15-30 minutach po wyjęciu aparatu z buzi zęby mogą być obolałe, sprawiać wrażenie „sztywnych” oraz reagować na nagryzanie. W przypadku silnego oraz długo utrzymującego się bólu należy koniecznie zgłosić to na wizycie kontrolnej.
• W przypadku wystąpienia odleżyn na błonie śluzowej jamy ustnej należy zgłosić się do lekarz w celu korekty aparatu.
• Pacjent powinien dbać o czystość aparatu. Aparat po wyjęciu z ust i przed jego włożeniem, należy myć szczoteczką do zębów przeznaczoną do tego celu  (inną niż myjemy zęby), mydłem w płynie lub płynem do mycia naczyń. Nie zaleca się mycia pastą do zębów z powodu jej dużej ścieralności i przebarwiania aparatu. Po umyciu, zaleca się przepłukać aparat pod bieżącą wodą i przechowywać na sucho w pojemniku przeznaczonym do tego celu.
• Raz w miesiącu po dokładnym wymyciu aparatu należy przeprowadzić jego odkażanie. Można tego dokonać przy pomocy gotowych tabletek dezynfekujących np. Coregatabs (do kupienia w aptece) lub po zmieszaniu pół szklanki gorącej wody z połową szklanki octu i pozostawieniu aparatu w tym roztworze na godzinę.
• Należy stosować się do zaleceń lekarza odnośnie rozkręcania śruby w aparacie (o ile taka występuje). Należy przestrzegać decyzji o rozpoczęciu i zakończeniu rozkręcania śruby oraz o terminach kolejnego rozkręcenia. Najczęściej zalecane jest rozkręcanie co 14, 10 lub 7 dni o jedno rozkręcenie (od oporu do oporu) zgodnie z grotem strzałki zatopionej w akrylu w okolicy śruby, przy pomocy dołączonego kluczyka.
• Należy przestrzegać wizyt kontrolnych w celu aktywacji aparatu i kontroli uzębienia pacjenta. Najczęściej co 4-8 tygodni.
• Należy dbać o higienę całej jamy ustnej.
• Wizyty u ortodonty nie zwalniają pacjenta z systematycznych wizyt kontrolnych u stomatologa ogólnego!

Aparaty stałe

• Godzinę po naklejeniu aparatu nie należy spożywać pokarmów. Można pić.
• Po 2-4 godzinach po naklejeniu aparatu może pojawić się ból. Dopóki ból nie będzie silny i przekroczy próg tolerancji pacjenta, można zażyć tabletkę przeciwbólową działającą na danego pacjenta (np. Apap, Panadol, Ibuprom, Nurofen). Ból zębów wynika z rozpoczęcia pracy aparatu i pierwszego ich ruchu. Dokuczliwy ból może się utrzymać jeszcze dzień po naklejeniu aparatu, następnie powinien znacznie się osłabić lub całkowicie zaniknąć.
• Pierwszy tydzień po naklejeniu aparatu jest trudnym okresem dla pacjenta. Mogą wystąpić:
  • problemy z jedzeniem – unikamy twardych, włóknistych i ciągnących się potraw. W przypadku wystąpienia trudności z odgryzaniem pokarmów należy dzielić je na mniejsze kawałki i wkładać bezpośrednio do jamy ustnej. W pierwszym okresie kategoryczny zakaz żucia gumy;
  • problemy z mówieniem – ustępują samoistnie po około 7-14 dniach;
  • rany na śluzówce jamy ustnej oraz wargach – powstają u większości pacjentów na skutek kontaktu błony śluzowej jamy ustnej z elementami aparatu. W początkowym okresie należy stosować wosk lub silikon ortodontyczny otrzymany od lekarza – po uplastycznieniu wosku pod gorącą wodą lub ciepłem ręki i uformowaniu kuleczki, nakładamy go na element aparatu, który powoduje otarcie. W przypadku wyczuwania bardzo ostrych i kłujących elementów aparatu, należy zgłosić się do lekarza;
  • w przypadku zacementowanego w jamie ustnej aparatu pomocniczego typu przerzut podniebienny lub Quad-helix, może pojawić się odcisk na języku odwzorowujący kształt aparatu tzw. tatuaż ortodontyczny. Oprócz wizualnego aspektu nie powoduje on dolegliwości bólowych.

Większość tych problemów w różnym stopniu dokucza pacjentom podczas pierwszego miesiąca użytkowania aparatu. Pacjent podczas długiego leczenia aparatem stałym powinien mieć idealną higienę jamy ustnej. Zalecane jest:

• szczotkowanie zębów minimum dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku; używanie do tego celu szczoteczki typu Orto lub takiej, której włosie w części środkowej jest krótsze niż po bokach oraz pasty z fluorem. Można stosować szczoteczki elektryczne lub soniczne;
• używanie szczoteczek jednopęczkowych, które można włożyć pomiędzy łuk a zęby, w celu dokładnego oczyszczenia każdej przestrzeni;
• stosowanie płynu do płukania jamy ustnej, używany zgodnie z zaleceniami producenta najczęściej 2 razy dziennie po umyciu zębów;
• jeśli w ciągu dnia po posiłku nie można umyć zębów, zaleca się płukanie jamy ustnej wodą przez około 20-30 sekund w celu usunięcia resztek pokarmów.

Nie stosowanie się pacjenta do zaleceń oraz nieprzestrzeganie zasad higieny jamy ustnej (nagromadzona płytka bakteryjna, występujące przewlekłe zapalenie dziąseł łącznie z jego przerostem oraz powstające liczne ogniska próchnicowe są wskazaniem do wcześniejszego zakończenia leczenia ortodontycznego.

Należy przestrzegać wizyt kontrolnych w celu aktywacji aparatu i kontroli uzębienia pacjenta. Najczęściej co 4-5 tygodni.

Wizyty u ortodonty nie zwalniają pacjenta z systematycznych wizyt kontrolnych u stomatologa ogólnego!